Mensen met een psychotische aandoening zoals schizofrenie kunnen veel klachten ervaren die het dagelijks leven negatief beïnvloeden. Dit uit zich onder andere in uitsluiting, eenzaamheid, werkloosheid en het ervaren van (zelf )stigma. De patiëntenbeweging van mensen met psychische aandoeningen heeft zich in de afgelopen 30 jaar ingezet om dit soort gevolgen onder de aandacht te brengen. Dit resulteerde in een drietal perspectieven op herstel van psychische aandoeningen. Een recent perspectief is persoonlijk herstel. Persoonlijk herstel onderscheidt zich van klinisch en maatschappelijk herstel op de doelen die het nastreeft. Klinisch herstel richt zich op het verminderen van symptomen (zoals stemmen horen, verlies van concentratie en geheugen of initiatief ), maatschappelijk herstel op het hervinden van rollen in de maatschappij (zoals een werknemer zijn, een sociaal netwerk hebben of een intieme relatie aangaan) en persoonlijk herstel richt zich op persoonlijke groei die kan plaatsvinden ondanks belemmeringen die de psychische aandoening met zich meebrengt. Belangrijke thema’s in persoonlijk herstel zijn samengevat in het CHIME- model: Connectedness (verbondenheid met anderen), Hope (hervinden van hoop), Identity (een positieve identiteit), Meaning (betekenisvolle activiteiten) en Empowerment (grip krijgen op de situatie). Het doel van deze thesis is een bijdrage te leveren aan de interventies en het onderzoek naar herstel bij psychotische aandoeningen (hoofdstuk 1). In de onderzoeken komen de drie vormen van herstel aan bod: klinisch, maatschappelijk en persoonlijk herstel, met de nadruk op de laatste vorm. In dit proefschrift wordt gekeken naar de haalbaarheid en effectiviteit van een eetclub voor mensen met een psychotische aandoening op persoonlijk en maatschappelijk herstel (hoofdstuk 2 en 3), een evaluatie van drie meetinstrumenten voor persoonlijk herstel (hoofdstuk 4), de effectiviteit van beweeginterventies op klinisch herstel (negatieve symptomen) (hoofdstuk 5) en het verband tussen sociale verbondenheid en psychotische symptomen (hoofdstuk 6). In hoofdstuk 7 worden de belangrijkste bevindingen besproken, evenals de implicaties ervan voor de praktijk.
Hoofdstuk 1 is een inleiding op deze thesis. Dit hoofdstuk beschrijft de ernstige gevolgen van het leven met een psychotische aandoening. Vanuit het klinisch, maatschappelijk en persoonlijk perspectief op herstel worden de beperkingen die mensen met psychotische aandoening ervaren uiteengezet. De drie perspectieven op herstel zijn ondersteunend in een breder begrip van herstel en de behoeften van mensen met een psychotische aandoening. De mate van herstel bij psychotische aandoeningen is vandaag de dag nog laag. Het is van belang dat er onderzoek gedaan wordt naar alle drie vormen van herstel.
Hoofdstuk 2 is een haalbaarheidsonderzoek naar de HospitalitY (HY) interventie: een eetclub voor mensen met een psychotische aandoening. De HY-interventie combineert vaardigheidstraining in de thuissituatie met lotgenotencontact middels een eetclub gericht op persoonlijk en maatschappelijk herstel. Drie eetclubs werden gevormd met elk drie deelnemers en een begeleidende verpleegkundige. Gedurende vijf maanden gingen deelnemers om de twee weken beurtelings bij elkaar eten (in totaal 9 keer). De gastvrouw of gastheer kreeg vooraf vaardigheidstraining van een verpleegkundige bij het organiseren van een etentje. Hierbij stelden de deelnemers doelen op, gericht op bijvoorbeeld het bevorderen van zelfredzaamheid of sociale vaardigheden. De
resultaten lieten zien dat het project positief werd ontvangen door zowel deelnemers als verpleegkundigen. In interviews rapporteerden deelnemers positieve effecten op thema’s van persoonlijk herstel. Deelnemers waren gemotiveerd om aan doelen te werken. De resultaten hebben geleid tot enkele aanpassingen voor de vervolgstudie: een uitbreiding van 9 naar 15 bijeenkomsten (met mogelijk meer effect op uitkomsten van herstel), het aanpassen van de vaardigheidstraining naar generieke interventies in plaats van cognitieve adaptatie interventies, het loslaten van Goal Attainment Scaling (GAS) methode voor het evalueren van doelen in de vaardigheidstraining en het introduceren van een dagboekmeting voor het meten van sociaal contact. Deze studie liet zien dat de HY-interventie haalbaar is.

Zie proefschrift voor de volledige samenvatting.